Opvang Oekraïense vluchtelingen
Nederland staat voor een grote opgave in de opvang van mensen die gevlucht zijn voor oorlog en geweld in een ander land. Dat zijn statushouders, asielzoekers en Oekraïners, Elke gemeente in Nederland moet opvang en onderdak bieden aan deze mensen. Gemeente Eijsden-Margraten doet haar best om iedereen een thuis te bieden.
Hieronder vertellen wij u meer over wat de gemeente doet voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Op onze website leest u de artikels over de woningopgave voor statushouders en de opvang van asielzoekers die we eerder in De Etalage plaatsten terug. Over de woningopgave voor onze eigen inwoners informeren wij u binnenkort.
Hoeveel Oekraïners vangt onze gemeente op?
In Eijsden-Margraten worden op dit moment bijna 150 Oekraïense vluchtelingen opgevangen. Er vertrekken met regelmatig vluchtelingen terug naar Oekraïne. Maar ook komen nog iedere week ongeveer 350 tot 400 nieuwe Oekraïense vluchtelingen in Nederland aan. De opvang in Eijsden-Margraten zit op dit moment vol. Als er plek vrij komt worden nieuwe vluchtelingen via de Veiligheidsregio in onze gemeente opgevangen.
Hoe vangt Eijsden-Margraten vluchtelingen uit Oekraïne op?
Wij doen dat in kleine gemeentelijke opvanglocaties. Het aantal vluchtelingen per locatie varieert van 5 tot maximaal 50 personen. De bekendste locaties zijn: Rijckholt (in een deel van het klooster), voormalig hotel Groot Welsden, The Abbey in Cadier en Keer en recreatiepark Het Busschelke in Noorbeek. Daarnaast worden gezinnen opgevangen in een aantal vakantieappartementen en bij gastgezinnen.
Eijsden-Margraten heeft gekozen voor kleine opvanglocaties. In kleinere locaties zijn de contacten makkelijker, voelen mensen zich sneller thuis en zijn weinig onderlinge spanningen. Hierdoor is beveiliging van de locaties, die in andere gemeenten gebruikelijk is, niet nodig.
De gemeente krijgt voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen geld van de Rijksoverheid. Hiermee wordt opvang, leefgeld (voor degenen die geen betaald werk hebben), onderwijs, personeel enzovoort betaald.
Moeten vluchtelingen uit Oekraïne asiel aanvragen?
Vanwege de verschrikkelijke oorlog in hun land hebben de Oekraïense vluchtelingen in Europees verband een bijzondere status gekregen. Zij zijn dus geen gewone asielzoekers. Oekraïners die op 20 februari 2022 in Oekraïne verbleven en die daarna het land als gevolg van de oorlog zijn ontvlucht, vallen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne. Daarmee hebben ze recht op opvang, medische zorg en voor de kinderen recht op onderwijs. De Richtlijn is in Europees verband vastgesteld en geldt in alle EU landen.
De Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne geldt tot en met maart 2025. De verwachting is dat deze Richtlijn in ieder geval voor een jaar verlengd wordt. Dus tot en met maart 2026.
Zolang de Richtlijn geldig is kunnen Oekraïense vluchtelingen geen asiel aanvragen. Hun verblijf is geregeld via de Richtlijn. Wat er zal gebeuren nadat de Richtlijn niet meer van kracht is, is niet bekend.
Mogen Oekraïners hier werken?
In tegenstelling tot statushouders mogen Oekraïners hier werken zonder werkvergunning. En dat doen ze ook in grote getale. Van de volwassen Oekraïners in onze gemeente heeft zo’n 70% een betaalde baan. De Oekraïners hebben wat dit betreft ook de economische wind in de rug. Door de arbeidsmarktkrapte zijn veel werkgevers op zoek naar medewerkers. Zij zijn bereid om maatregelen te nemen waardoor ook Oekraïners in Nederland kunnen werken. Zoals bijvoorbeeld het regelen van vervoer of werkinstructie in het Oekraïens.
Welke rol heeft de provincie in de opvang van Oekraïners?
Er is geen vaste taakstelling voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Dit is dus anders dan de opvang van asielzoekers, daarvoor geldt op grond van de zogenaamde Spreidingswet wel een vaste taakstelling. Wel is een berekening gemaakt van het aantal Oekraïense vluchtelingen dat elke gemeente in Nederland zou moeten opvangen. In Eijsden-Margraten zitten we met het huidig aantal vluchtelingen uit Oekraïne steeds rond het voor ons berekende aantal van 141. De Provincie houdt in de Monitor Asiel bij hoeveel Oekraïense vluchtelingen per gemeente opgevangen worden. En hoe dit aantal zich verhoudt tot de opgave.
Hoe worden Oekraïners begeleid?
Vanuit het Steunpunt Vluchtelingen worden de Oekraïense vluchtelingen begeleid door vaste medewerkers. Zij helpen de vluchtelingen bij het opbouwen van een (tijdelijk) bestaan in onze gemeente. Daar horen voordehand liggende zaken als inschrijving in de gemeente, onderdak en leefgeld bij. Maar ook zaken als onderwijs, medische zorg, het vinden van werk en het meedoen in onze samenleving bij. Voor kinderen en jeugdigen in schoolgaande leeftijd zijn speciale taalklassen georganiseerd als opstart naar het reguliere onderwijs.
De ervaring leert dat de begeleiding vooral in het begin intensief is. Omdat de vluchtelingen vaak na een tijdje aan het werk of naar school gaan, wordt de begeleidingsbehoefte minder. Werk of school helpt ook bij de integratie in onze samenleving.
Omdat vluchtelingen een dwarsdoorsnede zijn van de Oekraïense bevolking, zijn er ook vluchtelingen die altijd begeleiding nodig hebben. Bijvoorbeeld vanwege hun leeftijd, gezondheidstoestand of problemen op andere leefgebieden. Ook hiervoor zijn de Steunpuntmedewerkers beschikbaar. Zij werken waar nodig samen met andere professionals.
Wat kunt u doen?
Wij zijn altijd op zoek naar vrijwilligers die zich willen inzetten voor vluchtelingen uit Oekraïne of andere landen. Neem hierover contact op met de gemeente via e-mailadres steunpuntvluchtelingen@eijsden-margraten.nl.
Open dag opvanglocatie Rijckholt
Benieuwd naar hoe zo’n opvanglocatie er uit ziet? Kom dan naar het inloopmoment in onze meest recent geopende locatie aan de Voerenweg 23 in Rijckholt. Op 23 mei tussen 16.00-19.00 uur. U kunt dan kennismaken met een aantal bewoners en een kijkje nemen in de opvanglocatie.
Heeft u vragen?
Stuur een mail naar steunpuntvluchtelingen@eijsden-margraten.nl of bel 043 458 8488.