Voor iedereen een thuis- samenvatting
Het nieuwe regeerakkoord is gepresenteerd. U heeft er misschien al van alles over gehoord en gelezen. Ook de Spreidingswet is er in genoemd: die zal worden ingetrokken. Het is ons duidelijk dat dit vragen kan oproepen bij u als inwoner. Bijvoorbeeld de vraag of onze gemeente nu direct stopt met de opvang voor statushouders, asielzoekers en Oekraïense vluchtelingen. Het antwoord hierop is neen. Onze gemeente gaat door op de ingeslagen weg. Wij blijven opvang organiseren voor mensen die dat nodig hebben. Het intrekken van de Spreidingswet betekent immers niet dat er minder asielzoekers naar ons land komen. Zo lang ze naar ons land blijven komen zullen ze door gemeenten moeten worden opgevangen. Ook door onze gemeente. Wij vinden het van belang dat alle gemeenten hierin een eerlijke bijdrage leveren.
In een drietal artikelen hebben we u in april en mei van dit jaar wat meer verteld over statushouders, asielzoekers en Oekraïense vluchtelingen. Er volgt nog een vierde artikel in deze reeks. Daarin vertelt wethouder Jos Custers hoe hij de grote woningbehoefte in onze gemeente wilt aanpakken. Welke plannen er zijn. Het leek ons goed om vóórdat dit interview de volgende week verschijnt, we de voorgaande artikelen nog eens kort voor u samenvatten aangevuld met de actuele cijfers.
Nederland heeft een grote opgave in het opvangen van mensen die gevlucht zijn voor oorlog en geweld. Dit betreft statushouders, asielzoekers en Oekraïners. Elke gemeente moet woonruimte bieden aan deze mensen, naast de bestaande behoeften van de eigen inwoners. Onze gemeente doet haar best om iedereen een thuis te bieden.
Wat zijn statushouders?
Een statushouder is een vluchteling die asiel heeft gevraagd in Nederland en die na onderzoek een verblijfsvergunning heeft gekregen en dus in Nederland mag blijven. Statushouders hebben dezelfde rechten en plichten als andere inwoners met een Nederlands paspoort. Ze komen vaak uit oorlogsgebieden als Syrië, Eritrea of Somalië.
Huisvesting van statushouders
De Rijksoverheid bepaalt hoeveel statushouders een gemeente moet huisvesten. Dit aantal hangt af van het aantal inwoners van de gemeente. In Nederland verblijven ongeveer 14.000 statushouders in asielzoekerscentra (azc’s), omdat er niet genoeg woningen beschikbaar zijn. Hierdoor raken de azc’s overvol. In 2023 moest onze gemeente 57 statushouders huisvesten, voor 2024 zijn er dat 53. Dit jaar zijn er al zo’n 50 statushouders gehuisvest in onze gemeente. Echter - inclusief de achterstand uit 2023 – hebben we als gemeente dit jaar de opgave om nog 40 statushouders aan een woning te helpen.
Huisvestingsplannen in Eijsden-Margraten
Onze gemeente werkt samen met woningcorporaties om sociale huurwoningen beschikbaar te stellen. Omdat er niet genoeg woningen zijn, moeten er extra woningen gebouwd worden, inclusief tijdelijke woningen. Statushouders moeten het woningaanbod van de gemeente accepteren.
De rol van het COA
Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) is verantwoordelijk voor de opvang in azc’s. Om ruimte te maken, plaatst het COA statushouders tijdelijk in hotels. Dit kan zonder toestemming van de gemeente.
Wat kunt u doen?
De gemeente zoekt particuliere woonruimtes voor meerjarige bewoning. Als u woonruimte beschikbaar heeft of een idee heeft voor woonruimte, neem dan contact op met de gemeente.
Begeleiding van statushouders
Statushouders in Eijsden-Margraten krijgen begeleiding van de gemeente en Vluchtelingenwerk Nederland. Ze moeten een inburgeringscursus volgen en worden geholpen bij het vinden van werk. Zolang ze geen werk hebben, ontvangen ze een uitkering.
Opvang van asielzoekers
Een asielzoeker vraagt asiel aan en wacht op de beslissing van de overheid of die een verblijfsvergunning krijgt. De meeste asielzoekers in Nederland komen uit Syrië, Turkije, Jemen, Eritrea en Somalië. Tijdens de asielprocedure verblijven ze in azc’s, beheerd door het COA. Door de woningcrisis blijven veel statushouders in de azc’s. Dit leidt tot een tekort aan plaatsen voor nieuwe asielzoekers.
In 2023 vroegen zo’n 40.000 mensen asiel aan in Nederland, inclusief bijna 6000 alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’ers). Voor 2024 wordt een stijging verwacht naar maximaal 63.000 nieuwe asielzoekers.
Huisvesting van asielzoekers in Eijsden-Margraten
Op basis van de Spreidingswet moet onze gemeente 167 asielzoekers opvangen. Op dit moment vangen we in onze gemeente 98 amv’ers op in Cadier en Keer, op het terrein van VIA Jeugd. Er wordt onderzocht of deze opvang uitgebreid kan worden. In het nieuwe regeerakkoord staat dat de nieuwe regering de Spreidingswet wilt intrekken. Wat niet wilt zeggen dat Eijsden-Margraten stopt met de opvang van asielzoekers.
Wat kunt u doen?
U kunt asielzoekers helpen als vrijwilliger. Neem contact op met de gemeente via steunpuntvluchtelingen@eijsden-margraten.nl. Ook kunt u vluchtelingen een plek bieden via Takecarebnb, een organisatie die nauw samenwerkt met het COA. Zij zijn bereikbaar via: www.takecarebnb.org
Begeleiding van Asielzoekers
Het COA helpt asielzoekers bij het opbouwen van hun toekomst in Nederland. In azc’s worden taal-, onderwijs- en activiteitenprogramma’s aangeboden.
Opvang van Oekraïense Vluchtelingen
Onze gemeente vangt bijna 150 Oekraïense vluchtelingen op. Dit doen we in kleine gemeentelijke locaties zoals klooster Rijckholt, hotel Groot Welsden, The Abbey (Cadier & Keer) en recreatiepark Het Busschelke (Noorbeek). Oekraïners vallen onder de Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne. Dit houdt in dat ze zonder asielaanvraag mogen blijven tot maart 2025 (de verwachting is dat de Richtlijn door de Europese Unie verlengd wordt tot maart 2026). De Oekraïense vluchtelingen hebben volgens de Richtlijn recht op opvang, medische zorg en onderwijs.
Wat kunt u doen?
Onze gemeente zoekt vrijwilligers om vluchtelingen uit Oekraïne of andere landen te helpen. Wanneer u zich daarvoor wilt aanmelden of meer informatie wilt, neem dan contact op via steunpuntvluchtelingen@eijsden-margraten.nl.
Begeleiding van Oekraïense Vluchtelingen
Het Steunpunt Vluchtelingen helpt Oekraïners met hun inschrijving, onderdak, leefgeld, onderwijs, medische zorg en integratie in de samenleving. De begeleiding is vooral in het begin intensief, maar wordt minder als de Oekraïners werk vinden of naar school gaan.